Οι φοιτητές ήταν το πιο μεγάλο μυστικό του σχεδιασμού της μεταπολίτευσης. Σ' αυτούς βασίστηκε ο φασισμός για την επιβίωσή του. Ήταν χρήσιμοι για το σύστημα και τους χρησιμοποίησε τέλεια. Ήταν χρήσιμοι, γιατί ήταν η μόνη κοινωνική ομάδα που μπορούσε να μπει σε μια ανούσια και ακίνδυνη για το σύστημα σύγκρουση με την αστυνομία. Μια σύγκρουση του τύπου ..."κουβέντα να γίνεται". Γιατί; Διότι απλούστατα δεν ήταν εργαζόμενοι και δεν είχαν συγκεκριμένα οικονομικά αιτήματα. Δεν είχαν ομοιογενή ταξικά χαρακτηριστικά και άρα δεν είχαν επίσης συγκεκριμένα ταξικά αιτήματα. Δεν είχαν τριβή με τις φασιστικές εξουσίες της γραφειοκρατίας, γιατί απλούστατα δεν είχαν καθημερινή οικονομική δραστηριότητα. Τέλος δεν είχαν την απαιτούμενη θεωρητική κατάρτιση, ώστε να δημιουργήσουν ένα απειλητικό "πακέτο" γνώσης περί δημοκρατίας, ώστε να το διεκδικήσουν με τον αγώνα τους και αυτό να απειλεί τα συμφέροντα των φασιστών.
Αυτά τα χαρακτηριστικά τους τούς καθιστούσαν ως τους πιο αδύναμους αντιδραστικούς. Αντιδραστικούς της πλάκας σε μια "στημένη" παράσταση. Με τα "λάβαρα" της Γαλλικής Επανάστασης πολεμούσαν κι εξακολουθούν να πολεμούν οι φοιτητές. Με τις ασάφειες και τις γενικότητες, οι οποίες αφορούσαν την επανάσταση των πεινασμένων δουλοπάροικων. Με τις ασάφειες, οι οποίες στην πραγματικότητα νομιμοποιούσαν τις "Αντουανέττες" της εξουσίας. Αυτά τα "λάβαρα" το σύστημα τα γνώριζε με τον πιο απόλυτο τρόπο, εφόσον κι αυτό από τα ίδια "λάβαρα" έτρωγε το πλούσιο "παντεσπάνι" του. Η απόλυτη ειρωνεία. Οι φοιτητές πήραν ένα "νεροπίστολο" και πήγαν να επιτεθούν σε μια εξουσία, η οποία κρατούσε "μάνικα" και "κατάβρεχε" την κοινωνία. Οι "επαναστάτες" φοιτητές απειλούσαν με "επανάσταση" αυτούς οι οποίοι είχαν γίνει υπουργοί ως "επαναστάτες".
Το απόλυτο όμως χαρακτηριστικό των φοιτητών, το οποίο ενδιέφερε την εξουσία και τους καθιστούσε υπερπολύτιμο "εργαλείο" γι' αυτήν, ήταν ότι οι φοιτητές —λόγω της φύσης τους— βρίσκονταν στον "προθάλαμο" της αστικής τάξης, απ' όπου κι αν προέρχονταν ταξικά. Έχοντας επί χρόνια εκπαιδευτεί στην υποκρισία των αστών, με τον "αγώνα" τους δήλωναν απλά τη θέλησή τους ν' αναλάβουν "εργολαβικά" τη "σωτηρία" των άλλων. Ο καθένας από αυτούς, ανάλογα με την καταγωγή του, αναλάμβανε τη δική του κοινωνική τάξη, αλλά όλοι μαζί εξυπηρετούσαν την αστική τάξη. Οι εκπαιδευμένοι "σημαιοφόροι" των κοινωνικών τάξεων.
Φώναζαν, για παράδειγμα, το σύνθημα …"ψωμί, παιδεία, ελευθερία", μπαίνοντας επικεφαλείς των κοινωνικών αγώνων. Φώναζαν για "ψωμί" άνθρωποι χορτάτοι, εφόσον είχαν τα μέσα όχι απλά να επιβιώσουν, αλλά και να σπουδάσουν. Φώναζαν για "παιδεία" άνθρωποι, οι οποίοι ήταν ήδη στην ανώτατη βαθμίδα της εκπαίδευσης. Φώναζαν για "ελευθερία" αυτοί, που, όποτε "ευκαιρούσαν" από τα "ξύδια" και το "χόρτο", έβγαιναν στους δρόμους για φασαρίες. Για να μην πούμε και για τα "κορμιά" που τους έπεφταν. Χόρτασαν σεξ οι "αγωνιστές". Σε κάθε κινητοποίησή τους πιο πολλά προφυλακτικά ξόδευαν, παρά ενημερωτικά φυλλάδια.
Άρα γιατί φώναζαν, εφόσον αυτά τα οποία φώναζαν δεν τους αφορούσαν προσωπικά; Φώναζαν για τους "άλλους". Φώναζαν, γιατί "πουλούσαν" σωτηρία στους υπόλοιπους. Είχαν αναλάβει "εργολαβικά" να σώσουν τους υπόλοιπους. Προφανώς για τους "άλλους" ήταν τα φανερά συνθήματα. Για το "πόπολο". Για τους πληβείους. Για την "πλέμπα". Για τους ίδιους τα πράγματα ήταν μάλλον διαφορετικά. Για τους ίδιους το "ψωμί" ήταν "παντεσπάνι", η "παιδεία" ήταν ένας "διορισμός" και η "ελευθερία" ήταν η "ασυδοσία" για ένα χαρτζιλίκι διαφθοράς, που έκλεινε τον "κύκλο" του συνθήματος. Το φοιτητικό κίνημα θα ήταν τελείως διαφορετικό, αν δημοσιοποιούσε εξ αρχής το πραγματικό του "όραμα" για …"παντεσπάνι, διορισμό, ασυδοσία".
Από αυτήν τη διαφορά μεταξύ του "θέλω" για τους άλλους και του "προσδοκώ" για τον εαυτό μου προέκυψε ο μεγάλος "έρωτας" των φοιτητών για τον κομμουνισμό. Απ' όπου κι αν προέρχονταν "ερωτεύονταν" τον κομμουνισμό. Παιδιά κτηματιών, βιομηχάνων, μεγαλοαστών και οτιδήποτε άλλο, στα πανεπιστήμια ανακάλυπταν τον κομμουνισμό. Γιατί; Διότι ήθελαν να μεγιστοποιήσουν την απόδοση του κεφαλαίου τους. Το δίπτυχο κεφάλαιο …"πτυχίο" και "αγώνας". Από τη στιγμή που είχαν αυτόν τον στόχο, λογικό είναι ν' απευθυνθούν στους απόλυτα ειδικούς. Σ' αυτούς που είχαν την απόλυτη γνώση των "εργολάβων" των κοινωνικών κινημάτων και ήταν οι ΚΚΕδες. Οι ΚΚΕδες των θλιβερών ποσοστών, οι οποίοι αυτόκλητα αναλαμβάνουν να "εκφράσουν" τον λαό, ο οποίος ούτε τους χωνεύει ούτε τους ψηφίζει. Ονειρεύονταν κάποιοι φουκαράδες φοιτητές —εκ των ορέων ορμώμενοι— σταλινικά προνόμια και από κάτω μια "θάλασσα" προλεταρίων να τους δοξάζει και βέβαια να τους πληρώνει για τη "σωτηρία" της.
Τα φοιτητικά κινήματα ήταν η μεγαλύτερη κοινωνική προδοσία όλων των εποχών. Τα παιδιά πρόδωσαν τους γονείς τους. Ο καθένας τους δικούς του για τα κοινά κέρδη της "συμμορίας". Τα παιδιά των αγροτών πρόδωσαν τους αγρότες, τα παιδιά των εργατών πρόδωσαν τους εργάτες. Έγιναν "ένα" μ' αυτούς που αδικούσαν τους δικούς τους ανθρώπους. Οι μόνοι που "δικαίωσαν" τους γονείς τους ήταν τα παιδιά των αστών. Αυτοί, όχι μόνον απόλαυσαν τα ταξικά προνόμια που κληρονόμησαν, αλλά τα επέκτειναν κιόλας. Δεν είναι τυχαίο που, αυτοί οι οποίοι κινδυνεύουν σήμερα να βρεθούν πίσω από τα κάγκελα των φυλακών για διαφθορά, ξεκίνησαν την "πορεία" τους πίσω από τα κάγκελα των "πολυτεχνείων". Από κάγκελα ξεκίνησαν και σε κάγκελα κινδυνεύουν να καταλήξουν.
Αυτοί επιλέχθηκαν από το σύστημα να "διαφημίζονται" σαν κοινωνικοί επαναστάτες και αυτό γινόταν μόνον μέσα από τη φοιτητική κοινότητα. Αυτή η κοινότητα βόλευε το σύστημα σε όλα τα επίπεδα. Τους βόλευε, γιατί σ' αυτήν τη φοιτητική αταξική "σούπα" με τα αστικά χαρακτηριστικά έβαζαν και τα παιδιά τους. Τα παιδιά των φτωχών εύκολα ανακατεύονταν με τα παιδιά των πλουσίων, χωρίς να υπάρχει πρόκληση. Από εκεί και πέρα αποκτούσαν τη διακριτική ευχέρεια να "επιλέγουν" ποιους θα διαφήμιζαν σαν "ήρωες". Πετούσαν πέτρες στην αστυνομία τα παιδιά των εργατών ή των αγροτών και ανάμεσά τους έμπαιναν και τα παιδιά των πολιτικών, των δικαστικών ή των πανεπιστημιακών. Τα παιδιά του "αφρού" των φασιστών. Στους πρώτους έμενε το "χαμαλίκι" και στους δεύτερους κολλούσαν τα αγωνιστικά "ένσημα". Οι πρώτοι ήταν συνήθως από τους συλληφθέντες, ενώ οι δεύτεροι ήταν πάντα οι ασύλληπτοι "γνωστοί-άγνωστοι"
Απλά πράγματα. Οι πλούσιοι φασίστες δεν θα άφηναν τα "διαβατήρια" των κοινωνικών αγώνων στους φτωχούς. "Πήγαινε παιδάκι μου μαζί με τους χωριάτες να πετάξεις καμιά μολότωφ στην αστυνομία, μπας και μπορέσει ο πατέρας σου να σε βολέψει κάπου". Τα παιδιά των φασιστών πετούσαν πέτρες στην αστυνομία και ο Ανδρέας διόριζε "αγωνιστές". Θαύμαζαν οι εργάτες και οι αγρότες τους "γενναίους" φοιτητές, που τολμούσαν να κάνουν τόσο μεγάλη "αντίσταση" στο σύστημα. Τους "θαύμαζαν" και όταν έπαιρναν τα πτυχία τους τούς παρέδιδαν τις ηγετικές θέσεις στα συνδικαλιστικά τους όργανα ή στους συνεταιρισμούς τους.
All time classic πετυχημένος αυτής της πρακτικής ήταν ο Πάγκαλος. Μέγας πολέμιος της αστυνομίας της Δεξιάς. Σαν "αγωνιστής" της Αριστεράς —με συμμετοχή στον γαλλικό Μάη— πηγαίνει στα καφενεία και δείχνει με το δάκτυλο τους "δεξιούς" φουκαράδες. Εγγονός δοσίλογου των Ναζί και γιος στρατοπεδάρχη της σκληρής Δεξιάς μπήκε στην "κολυμπήθρα" του φασιστικού ΚΚΕ και ως δια μαγείας έγινε ένας από τους "ήρωες" της δημοκρατίας. Πηδώντας από το ένα φασιστικό άκρο στο άλλο, βρέθηκε στο τέλος "θρονιασμένος" στο κέντρο της δημοκρατίας. Η δημοκρατία τον τάισε μέχρι σκασμού —κυριολεκτικά και μεταφορικά—, επειδή απλά φώναζε …"ο λαός δεν ξεχνά τι σημαίνει Δεξιά". Κοντά σ' αυτόν και η Ντόρα. Μέχρι και η κόρη του "δράκουλα" διεκδικεί δάφνες "αντίστασης". Πολεμούσε λέει η ίδια την αστυνομία στο Παρίσι. Φορούσε σκούφο, για να μην την αρπάζουν οι έφιπποι αστυνομικοί από τα μαλλιά. Σαν τον πανεπιστημιακό "μύλο" κανένας δεν έχει αλέσει τόσα πολλά σκουπίδια.
απόσπασμα από το βιβλίο του Παναγιώτη Τραϊανού "Αλέξης η σφαίρα που θα σκοτώσει την μεταπολίτευση"